موضوع: بررسی خصوصیات و ویژگی های کولر آبی و نحوه استفاده از آن
مدت زمان مطالعه: 3 دقیقه
کولر آبی رایج ترین وسیله سرمایش تبخیری در ایران است که در مناطق خشک و نیمه خشک کارآیی خوبی دارد. در کولر آبی پاشش آب بر سطوح پوشالی یا سلولزی آن را مرطوب نموده و امکان تبخیر سریع تر آب و کاهش گرمای محسوس هوای عبوری را فراهم می آورد.
* زمینه های کاربری کولرآبی
(الف) هر مکانی که نیازمند فرآیندهای خاص تهویه مطبوع نباشد و در مناطق گرم و خشک یا نیمه خشک واقع شده باشد.
(ب) هر مکانی با شرایط الف که نیازمند سیستم گرمایش نباشد و یا گرمایش آن توسط تجهیزات مجزا تامین شود.
(ج) اماکنی با شرایط الف وب که هزینه خنک سازی آن با سایر تجهیزات تراکمی و جذبی به دلیل سرمایه گذاری زیاد امکان پذیر یا لازم نباشد، مانند کارگاه ها، رختشویخانه ها و آشپزخانه های صنعتی.
* ملاحظات معماری
کولرهای آبی باید در فضای باز نصب شوند تا امکان تامین صددرصد هوای تازه برای آن ها وجود داشته باشد. به طور معمول کولرهای آبی را در بام نصب می کنند؛ اما در ساختمان هایی با بیش از شش طبقه، استقرار کولرهای طبقات زیرین بر روی بام، هم از نظر مقدار کانال مصرفی و هم از جنبه افت فشار هوا چندان منطقی نیست. الکتروموتور کولرهای آبی سفارشی نیستند و در توان های مشخص و ثابتی بر روی کولرها نصب می شوند، بنابراین تحمیل افت فشارهای غیرمتعارف از طریق کاهش سطح مقطع کانال و افزایش طول آن منجر به ناکارآمدی آن ها می شود. بنابراین در بسیاری از موارد می توان کولرها را در بالکن های هر طبقه نصب کرد، مشروط بر این که ضمن منظور نمودن فضای کافی برای دسترسی و تعمیرات، با مصالح مشبک آن را پنهان نمود، به نحوی که با نگاه به نمای ساختمان قابل رویت نباشند. نکته مهم دیگر برای نصب کولر در تراس یا بالکن میزان انتقال سروصدا و لرزش آن به داخل فضا به خصوص اتاق های خواب است. بنابراین بهتر است بالکن هایی که در سمت آشپزخانه قرار می گیرند برای نصب کولرهای آبی اختصاص یابند و تمهیدات لازم مانند استفاده از شیشه دوجداره و درزگیری در و پنجره ها نیز در نظر گرفته شود.
برای هر مکانی که کولر آبی نصب می شود می باید معابر مناسبی برای خروج هوا نیز در نظر گرفته شود. در اغلب ساختمان ها با باز گذاردن یک پنجره در دورترین نقطه ممکن از دریچه ورودی هوا، می توان انتظار داشت که با فشار مثبتی که کولر ایجاد می کند، هوا خارج شود، اما در بسیاری موارد ممکن است باز گذاردن پنجره به دلیل سروصدای بیرون امکان پذیر نباشد. در این صورت باید از شفت های عمودی باز که به بام با فضای آزاد منتهی می شوند استفاده کرد. در آشپزخانه های صنعتی، کارگاه ها، رختشویخانه ها و یا اماکنی که نتوان با تهویه طبیعی هوا را تخلیه نمود می باید در سمت مقابل دریچه های ورود هوا و با دورترین فاصله از آن ها؛ از کانال های تخلیه هوا مجهز به هواکش استفاده کرد تا میزان رطوبت هوای فضا افزایش نیابد. بنابراین فارغ از معابر مناسب برای کانال های هوای ورودی می باید معابر مناسبی نیز برای هوای تخلیه منظور شود.
مقررات ملی ساختمان ایران برخی ضوابط را برای نصب کولرهای آبی در نظر گرفته است که می تواند در تصمیم گیری های طراح معماری برای انتخاب محل نصب موثر باشد. مطابق این مقررات، کولر آبی نباید در محلی نصب شود که احتمال ورود هوای آلوده و بوهای نامطبوع به آن وجود داشته باشد و در همین راستا، کولر آبی باید حداقل ۳ متر از دهانه دودکش و دهانه هواکش فاضلاب، فاصله افقی داشته باشد، مگر آن که دهانه دودکش و دهانه هواکش فاضلاب، حداقل ۲ متر از سطح فوقانی کولر بالاتر باشد.
مطابق همین مقررات فضای دسترسی و سرویس در اطراف کولر به مقدار حداقل ۶۰ سانتی متر تعیین شده است. براساس این مقررات، اگر کولر آبی در تراس یا بالکن نصب می شود باید کفشوی با قطر ۲ اینچ در محل نصب پیش بینی شود و همچنین کولر آبی نباید در بالای معابر عمومی نصب شود، مگر آن که در زیر آن سینی قطره گیر با لوله تخلیه به دور از این معابر تعبیه شود. طول کانال های فلزی کولر آبی که در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار می گیرند نیز نباید بیش از ۲ متر باشد.
