موضوع: معبد آب هومپوکو_جی اثر تادائو آندو (تسونا، هیوگو)
مدت زمان مطالعه: 4 دقیقه
به عکس این شخص که در برکه ی نیلوفر آبی فرو میرود بنگرید. آندو بدین شکل راه حلی معمارانه یافت تا بهشت آیین بودایی را در این جهان متجسم سازد. تصویری که او در ذهن داشت، گذشتن از حوضچه ی نیلوفر آبی و رسیدن به تالاری بزرگ در پیش رو بود. این نماد و تصویر، بسیار انعطاف پذیر و عام است. ما نیز بهشت را تقریبا چنین مکانی می پنداریم. مسئله ی اصلی، آفریدن فضایی بود که چنین تصور و احساسی را به بیننده منتقل کند.
مطلب پیشنهادی ایرانادکور: پارک گوئل در بارسلونا
معبد آب بر بالای تپه ای مشرف به خلیج اوساکا، در بخش شمال شرقی جزیره ی آواجی واقع است. این معبد در حقیقت بخش اصلی معبد هومپوکو-جی است که به شاخه ی نینا-جی از فرقه ی شینگون تعلق دارد. در آیین بودایی، نیلوفر آبی نماد دستیابی به نور شاکا (در سانسکریت: ساکیامونی، از نامهای بودا) است. این معبد نمایانگر آرزوی آندو برای ساختن مکانی است که بودا و همه ی موجودات زنده بتوانند در آن در پوششی از نیلوفر آبی به خواب روند. تصاویر پرشوری که آندو در جوانی در هند دیده بود، در خاطره ی او شعله می کشیدند: «میمونی که بر گرده ی اسبی سوار بود و پرنده ای که بر سر میمون نشسته بود؛ جهانی که در آن همه ی انسانها و حیوانات و طبیعت، در کنار هم زندگی می کنند و همه ی تفاوت ها زدوده شده اند؛ فضایی که در آن زندگی و مرگ، و عوالم معنوی و دنیوی، تشکیل دهنده ی یک کلیت یکپارچه و هماهنگ هستند».
مطلب پیشنهادی ایرانادکور: کلیسای نور اثر تادائو آندو
آندو ابتدا حوضچه ی بیضی شکلی با قطر بزرگ ۱۳۰ فوت و قطر کوچک ۹۸ فوت در بالای تپه ساخت. سپس برشی در میانه ی حوضچه ایجاد کرد و پلکانی رو به پایین در آن به وجود آورد. هنگام پایین رفتن از پله ها گویی در اعماق حوضچه فرو می رویم و سپس به تالار شنگرفی (قرمز روشن) می رسیم که به نظر می رسد متعلق به جهانی دیگر است. تالار از اتاق گردی به قطر ۴۶ پا در درون اتاق دیگری به ابعاد ۵۷ در ۵۷ فوت تشکیل شده است. اتاق گرد با حائل مشبک و ستون های منظمی با مقطع مربع، به دو حریم درونی و بیرونی تقسیم می شود و بازآفرینی نوعی آرایش فضایی باستانی هماهنگ با آیین های فرقه ی شینگون به شمار می آید. توالی فرم های هندسی بیضی، مربع، دایره و شبکه، موجب افزایش تمرکز ما هنگام نزدیک شدن به مقدس ترین مکان های معبد می شود. حوضچه ی بیضی شکل و تالار شنگرف زیر آن، از طریق یک مسیر دسترسی بسیار تماشایی و طواف مانند، با هم ارتباط پیدا می کنند.
مطلب پیشنهادی ایرانادکور: خانه میلا در بارسلونا
بگذارید آن تجربه ی فضایی را که تا هنگام رسیدن به تالار به بیننده دست می دهد، بررسی کنیم. ضمن بالا رفتن از تپه ی سرسبز و مسیر پوشیده از شن سفید، به دیواری مستقیم می رسیم. این دیوار به شکل روشن و بارزی آسمان و دریای آبی را از هم جدا می کند و به صورت قابی برای تماشای مناظر پیرامون درمی آید. با پشت سر گذاشتن این دیوار، دیوار دیگری با شیب ملایم، ما را عمیق تر وارد فضا می کند. مسیر پوشیده از شن سفید کنار دیوارهای راست و خمیده، قلمرو واسطه ای است میان دنیای زندگی روزمره و جهان معنوی، و در زیر آسمان آبی و محصور میان دیوارها، تأثیر بهت آوری بر بیننده می گذارد. دیوار خمیده را تا انتها پشت سر می گذاریم و پس از پیچیدن در گوشه ی آن، ناگهان حوضچه ی نیلوفر آبی پیش چشممان گسترده می شود؛ یعنی پس از دريا و آسمان، نوبت به حوضچه ی نیلوفر آبی می رسد و همین مشاهده ی فضاهای غیرمشابه، در ما گونه ای احساس انتظار برمی انگیزد تا پیوسته در این اندیشه باشیم که دیگر با چه چیزی روبه رو خواهیم شد. با همین حس شور و انتظار است که در میانه ی حوضچه در کام آب فرو می رویم. معبد آب به راستی تلاشی است برای بیان و نمایش زیبای زمانی و مکانی گذر از زندگی روزمره به قلمرو معنویات. هنگامی که پرتوهای آفتاب در حال غروب به درون پنجره های غربی تالار زیرزمینی راه می یابند، فضای شنگرفی، رنگ قرمز درخشنده ای به خود می گیرد و فضایی بسیار فراتر از زندگی دنیوی ما به وجود می آید.
خود آندو اندیشه هایش را درباره ی این ساختمان چنین تشریح کرده است: «با گذشت زمان، دیوار بتنی رنگ می بازد و درختان در حوضچه سایه خواهند افکند. ولی نیلوفرهای آبی در تابستان همچنان به گل خواهند نشست و به مردم یادآور خواهند شد که این مکان مقدس است. معماری معاصر فقط در فکر زمان حال است و بناها برای جلوه و درخششی گذرا با هم رقابت دارند. من دلم می خواهد ساختمان هایی بیافرینم که فارغ از دگرگونی های ظاهریشان، تا مدت ها به زندگی خود ادامه دهند».
